Русь территорийĕнче пĕрремĕш Çырав XIII ĕмĕрте иртни паллă. Унăн тĕп тĕллевĕ налук тÿлекенсен шутне тĕпчесси пулнă. Тутар-монголсем çак ĕçе 1245 çулта тепĕр хут йĕркеленĕ.
I Петĕр патша халăха шута илессине 1710 çулта çĕнĕрен пуçарнă. Çак вăхăтран арçынсен ятне кăна мар‚ хĕрарăмсенне те хут çине çырассине йăлана кĕртнĕ. Çырав пĕтĕмлетĕвĕ халăх чылай чухăнланнине кăтартнă. Çакă налуксене пĕчĕклетме хистенĕ. Çапла майпа статистика кăтартăвĕсем çĕршыв политикине пĕрремĕш хут витĕм кÿнĕ.
II Кĕтерне патша вăхăтĕнчи Çырав наукăллă тĕллевлĕ пулнă. Халăх мĕнле пурăнни вĕреннĕ çынсене хумхантармасăр пултарайман.
Раççей Империйĕнчи пĕтĕм халăха шута илекен Çырав 1897 çулта иртнĕ. Кунта уйрăм хуçалăхпа пурăнакан çемьери çынсем ăçта çурални‚ мĕнле тĕн тытса пурăнни‚ хут пĕлни‚ мĕн ĕç туни тĕп вырăнта тăнă.
Октябрьти революци хыççăнхи Çырав 1920 çулта йĕркеленнĕ. Çĕршывăн хăш-пĕр тăрăхĕсенче Граждан вăрçи пынине пула унăн пĕтĕмлетĕвне тăвайман. Пурăна киле Çырав ĕçне политикăпа идеологи хутшăннă. Çапла майпа 1937 çулта иртнĕ Çырав кăтартăвĕсем И. Сталина килĕшмен. Вĕсем выçлăхпа репрессисене пула халăх пысăк йышпа вилнине çирĕплетнĕ. Çавăнпа ăна "вредительски” ... Малалла вула »