«Хыпар» хаçатăн авăн уйăхĕн 15-мĕшĕнчи номерĕнче «Паттăр» е «Герой»: хăшĕ лайăхрах?» статья пичетленчĕ. Вырăнлă пулчĕ вăл, мĕншĕн тесен хаçат-журналта, радиопа телекуравра, çынсен калаçăвĕпе çырăвĕнче лексика тата грамматика йăнăшĕсем час-часах тĕл пулаççĕ. Материалта хускатнă ыйту пирки акă мĕн пĕлтерес килет: ăслăлăх тăван чĕлхере тивĕçлĕ сăмах пур чухне юта каймалла мар тет. «Паттăр» сăмаха кĕртекенсем маларахри ăрусен йăнăшне тÿрлетес тенĕ курăнать. Ку вара «Герой» сăмаха хăнăхнă çынсене килĕшмест. Ун пек чухне пĕр текстрах сăмахсемпе синоним пек усă курса пăхмалла пуль: малтанхи тапхăрта çирĕпленнĕ «Совет Союзĕн Геройĕ» майлашура пысăкран çырнă «Герой» сăмаха илмелле, ытти çĕрте «паттăр» темелле. Майĕпен «Паттăр» сăмах патне куçсан та юрать пек. Лексика йăнăшĕ вăл тÿрех курăнать, чылай çыннăн куçне тăрăнать. Грамматика йăнăшне вара тÿрех асăрхаймастăн. Материалти «Герой» е «Паттăр» тени вырăнлăрах тата тĕрĕсрех» предложени тытăмĕпе вырăсла. «Мĕнле калани вырăнлă тата тĕрĕсрех: «Герой», тени-и е «Паттăр», тени-и?» тесен аванрахчĕ. Текст ятне: «Хăшĕ лайăхрах: «Паттăр»-и, «Герой»-и?» тесен вырăнлăрахчĕ. «Паттăр»-и, «Герой»-и _ хăшĕ лайăхрах?» вариант та пулма пултарать. Ыйтăва палăртма «кам?», «ăçта?», «хăçан?», «мĕншĕн?» йышши ыйту сăмахĕсемпе тата «-и», «-ши», «-шим» татăксемпе усă курмалла. Ыйту сăмахĕсене сказуемăй умне юнашар лартсан лайăх. Татăксене сказуемăйран пачах уйăрма юрамасть. Манăн шухăшпа, пичетре, эфирта тăвакан йăнăшсем пирки «Хыпар» хаçат страницисенче малашне те çырмалла, час-часах тĕл пулаканнисене тупса чĕрĕ пуплевпе çыруран катертсе пымалла. Йăнăша кăтартнăшăн никамăн та кÿренмелле мар.
Вĕренÿ кĕнекисен авторĕ Юрий ВИНОГРАДОВ доцент. Çыпăçтарнисем: |