Юпа уйăхĕн 21-мĕшĕнче Чăваш наци конгресĕнче пысăках мар ушкăнпа — пурĕ те 15 çынна яхăн пулчĕç — чăваш чĕлхине мĕнле майпа хӳтĕлеме пуласси тавра калаçрĕç. Тĕп ыйтусем шутĕнче шкулсенче пилĕк кунлăха куçнă май чăваш чĕлхипе литературин сехечĕсене чакарма май парас марри тата чăваш чĕлхине упраса хăварас тата аталантарас тĕлĕшпе 2–3 çулталăклăх план хатĕрлеме тытăнасси пулчĕ.
Ларăва Валерий Клементьев ертсе пычĕ. Вăл ЧНК Президенчĕ чăваш чĕлхин шăпишĕн пăшăрханни пирки пĕлтерчĕ. Чăн та юлашки вăхăтра тăван чĕлхене «тапăнни» уйрăмах уçăмлăн курăнма тытăнчĕ — ку шутра шкулсенче вĕренĕве 5 кунлăха куçарнă май чăваш чĕлхин сехечĕсене чакарнине те, Шупашкарта спорт канашлăвĕ умĕн чарăну ячĕсенче чăваш чĕлхине «маннине» те илсе кăтартма пулать. Çавăн пекех Валерий Леонидович çакна та палăртрĕ — иртнĕ Аслă Пухуранпа вăхăт чылай иртрĕ пулин те вăл ытларах хут ĕçĕсемпе пулчĕ имĕш. Халĕ вара, вăл ыйтусене татса панă хыççăн, ĕçлеме те вăхăт çитнĕ.
Егорова Анна Семёновна (вĕренӳ институтĕнче чăваш чĕлхи кафедрин ертӳçи) шкулти вĕрентӳпе çыхăннă йывăрлăхсем пирки кĕскен каласа пачĕ. Çавăн пекех хăйсен шухăшĕсене Иванов Виталий Петрович ăсчах, ЧНК-ан Шупашкарти уйрăмĕн ертӳçи Бахмисов Эдуард Константинович, Никифоров Геронтий Лукианович тата ыттисем пĕлтерчĕç. Вĕсен сĕнĕвĕсене кĕскен илсе парсан çаксене палăртмалла:
• пирĕн Чăваш чĕлхине аталантарма йышăннă патшалăх программи пур. Çывăх вăхăтрах ăна тишкерсе тухса министерствăсене (ăна вĕренӳпе культура министерствисем хатĕрленĕ пулас) ыйту тăратмалла: мĕн пурнăçланнă, ĕçсем епле пыраççĕ, мĕн туманнине хăçан пурнăçа кĕртме шухăшлаççĕ т. ыт. те.
• ФГОС текен япала шкул программине шкулсене хăйсене йĕркелеме парать пулсан директорсене пухса калаçмалла.
• хăшĕ-пĕри çыру çырнин усси çук терĕ пулин те теприсем вĕсен витĕмĕ пурри çинчен аса илтерчĕç. Ку ыйтупа пуçлăхсем патне çырусем çитермеллех терĕç.
Çавăн пекех ларура чăваш чĕлхипе çыхăннă шкулсенчи тĕрлĕ пăтармахсене илтме май пулчĕ. Хăшĕ-пĕри сăмахран, 6 кунлăха хăварнă пулин те чăваш чĕлхипе литературин сехечĕсене çавах чакарнă (сăмах Канаш районĕнчи пĕр шкул пирки пулас, хăшĕ пирки тӳррĕн каламарĕç). Элĕк районне илес пулсан, шăв-шав çĕкленнĕ хыççăн вĕсен патне вырăнта тĕпчесе пĕлес тĕлĕшпе вĕренӳ институтĕнчен пырса кайнă хыççăн чăваш чĕлхипе литературин учителĕсене пухса ĕçрен кăларса ярассипе асăрхаттарнă имĕш. Красноармейскинчи тĕп шкулта тата пуçламăш класра пушшех те чăваш чĕлхине вĕрентесшĕн пулман имĕш, анчах шăв-шав хыççăн лару-тăру улшăннă пулас.
Пĕтĕмлетнĕ май пухăннисем ытти сĕнӳсенчен ытларах Николай Угаслова Чăваш Ен Элтеперĕпе тĕл пулса калаçмаллине ырларĕç. Вăл пуринчен те ытларах витĕм кӳрĕ терĕç.
Чăваш чĕлхине упраса аталантармалли план валли сĕнӳсем пулчĕç, анчах тĕплĕн çырса илме май килменрен хальхи самантра вĕсемпе паллаштармăпăр. Вĕсене каярахпа ЧНК сайтĕнче вырнаçтараççех пулĕ, унта паллашма пулĕ.
Чăваш чĕлхине вĕрентесси тавра çывăх вăхăтра тата та мероприятисем пулмалла: ку ыйтăва çитес Президиум ларăвĕнче хускатмалла (вăл тепĕр эрнере пулмалла пулас, унта министр тавраша та чĕнесшĕн); чӳкĕн 27-мĕшĕнче гуманитари институтĕнче наци шкулĕн методисчĕсене пухасшăн, вĕсемпе канашлу ирттересшĕн.
Çăлкуç: http://www.chuvash.org/news/7276.html Çыпăçтарнисем: |