Астăватăр пулĕ, республикăри районсем хушшинчи "Çамрăк ăсчах - 2011" вăйă конкурсăн пĕрремĕш куçăмсăр турĕ ака уйăхĕн 1-мĕшĕнчен пуçласа ака уйăхĕн 14-мĕшĕччен пынăччĕ. Унта хутшăнакансен "Çамрăк ăсчах" вăйă конкурс сайтĕнче 35 ыйтуран тăракан тест ыйтăвĕсем çине онлайн (тÿрĕ çыхăнура) хуравламаллаччĕ. Сайта пурĕ 382 ача кĕрсе ĕçе пурнăçлама çырăннăччĕ. Вĕсенчен 262-шĕ тест ыйтăвĕсене хуравланă. Тулли хурав памашкăн 230 ача çеç пултарнăччĕ. Вĕсенчен вăйă конкурсăн куçăм (иккĕмĕш) турне хутшăнма 68 ача ирĕк çĕнсе илнĕччĕ. 

 Районсем тăрăх кам мĕнле хутшăннине шута илес пулсан, вĕрентекенсемпе ачасен хастарлăхĕ çапларах пулнăччĕ: 
Вăрмар районĕ - 62
Сĕнтĕрвăрри районĕ - 62
Элĕк районĕ - 54
Красноармейски районĕ - 49
Канаш районĕ - 42
Шупашкар хули - 26
Тутар Республики - 19
Шупашкар районĕ - 9
Куславкка районĕ - 9
Хĕрлĕ Чутай районĕ - 9
Елчĕк районĕ - 9
Етĕрне районĕ - 8
Çĕрпÿ районĕ - 8
Муркаш районĕ - 6
Комсомольски районĕ ... Малалла вула »

 «Хĕрарăмсем наукăра тата вĕрентÿре» Регионсем хушшинчи обществăлла организацин Чăваш регион уйрăмĕ (ЧРО МОО ЖНО), И.Н.Ульянов ячĕллĕ университет тата Чăваш Республикин вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви чăваш чĕлхипе Пĕтĕм Раççейри «Чĕвĕлти чĕкеç – чĕлхе пĕлни пурне те кирлĕ» вăйă конкурс йĕркелерĕ.
Чĕлхе пĕлĕвĕ чылай шкул ачишĕн кичем те тунсăх йĕрке пек туйăнать. Конкурсăн тĕп тĕллевĕ – вĕренекенсен чылай йышне чăваш чĕлхипе интереслентересси, „кичем те йывăр” ăслăлăх умĕнхи йывăрлăхсене çĕнтерме вĕрентесси, ачасене чĕлхе ăслăлăхĕн илемне, чĕлхе техĕмне туйса илме хăнăхтарасси. Вăйă конкурс шкулсенче иртет, вĕренекене нимĕнле йывăрлăх та кÿмест, ыйтусемпе ĕçсем пĕтĕмĕшле кăсăклă, вĕсене „ăслă” ачасем çеç мар, чылай шкул ачи шĕкĕлчеме пултарать.
Сирĕн вĕренекенĕрсене эпир „Чĕвĕлти чĕкеç -2012” вăйă конкурса хутшăнма йыхравлатпăр. Вăл 2012 çулхи нарăсăн 2-мĕшĕнче, кĕçнерни кун, иртет. Ку вăййа 2-11 классенче вĕренекенсем хутшăнма пултараççĕ (2-3, 4-5, 6-7, 8-9, 10-11 классенчи вĕренекенсем уйрăмшарăн тупăшаççĕ). 
Шкулсенче вăйă конкурс ирттерес тĕллевпе шкул директорĕсен комисси туни çинчен ятарлă хушу кăлармалла. Вăйă конкурс мате ... Малалла вула »

2011 çул вĕçленес умĕн, раштавăн 31-мĕшĕнче чăваш чĕлхи тĕпчевçи Иван Андреевич Андреев вилсе кайнă. Иван Андреевич чăваш чĕлхин синтаксисне, морфологине, сăмах пулăвне, орфографипе пунктуацине тĕпчесе нумай ĕç çырса пичетленĕ, орфографи правилисене хатĕрлес ĕçе хутшăннă. Паян, 2012 çулхи кăрлачăн 2-мĕшĕнче тăванĕсем, ĕçтешĕсем унпа сывпуллашрĕç.
Андреев Иван Андреевич 1928 çулхи çăвăн 15-мĕшĕнче Элĕк районне кĕрекен Хутяк ялĕнче çуралса ӳснĕ. 1950 çулта Чăваш патшалăх педагогика институчĕн чăваш чĕлхипе литературин уйрăмне вĕренсе пĕтернĕ, 1954 çулта — вырăс чĕлхипе литературин уйрăмне. 1955 çулта аспирантурăра пĕлĕвне ӳстернĕ. 
Ăслăлăхпа тĕпчев институтĕнче чĕлхе пайĕн пуçлăхĕ пулнă, Чăваш патшалăх университетĕнче 30 çул студентсене вĕрентнĕ, декан пулса ĕçленĕ. Юлашки вăхăтра Республикăри вĕрентӳ институтĕнче вăй хунă. 
Иван Андреевич — ЧАССРĕн тава тивĕçлĕ ăслăлăх ĕçченĕ (1990), Раççей Федерацийĕн тава тивĕçлĕ ăслăлăх ĕçченĕ (2001), филологи ăслăлăхĕсен докторĕ, профессор (1972).

... Малалла вула »

1. Перемены в политической системе, о которых теперь говорят все, назрели не столько потому, что она устарела, сколько потому, что она изначально создавалась как способ решения задач в интересах преимущественно узкого круга лиц от политики, крупного олигархического бизнеса, монополий, силовых структур и региональных элит за счет большинства населения страны и в ущерб, как правило, общественным и государственным интересам. Народу же говорили: «Во имя порядка!»
На деле изначально был совершен ряд шагов в неверном, тупиковом, как все теперь видят, направлении, по большому счету, противоречащем Конституции. Прежде всего, это:
– «зачистка» информационного поля;
– отказ от выборов губернаторов и в Совет Федерации;
– сознательная, в угоду одной политической силе, деформация избирательного и партийного законодательства, откровенное государственное вмешательство в партийное строительство, включая его отрицательную кадровую и финансовую селекцию;
 – повсеместная практика доведения до региональных властей контрольных цифр по фальсификациям на всех стадиях избирательного процесса.
В итоге – тотальное, перешедшее в произвол, доминирование исполните ... Малалла вула »

Хаклă ентешĕмĕрсем!
Сире Çĕнĕ çул ячĕпе чун-чĕререн саламлатăп!

Çĕнĕ çул асамĕ пире пурне те тыткăнлать, ырă туйăмсем вăратса тата та нумайрах ырă ĕç тума хавхалантарать. Шăпах çак вăхăтра тавралăх шурă юрпа хупланса хитреленет, пирĕн кăмăл хăпартланать, ачасем юр кĕлеткесем ăсталаса уява, Юр пикепе Хĕл Мучине чăтăмсăррăн кĕтеççĕ. Çĕнĕ çул – асамлăх кĕтекен тĕлĕнтермĕш вăхăт. Вăл ĕненÿпе шанчăк, ырăлăхпа çутăлăх, килĕшÿлĕхпе юрату уявĕ. Шăпах çак вăхăтра эпир иртсе пыракан çул кăтартăвĕсене пĕтĕмлететпĕр тата малашлăх валли тĕллевсем палăртатпăр. 2011 çул пирĕншĕн пуриншĕн те пĕчĕк тата пысăк ĕçсен çулталăкĕ пулчĕ. Эпир республикăн социаллă тĕллевлĕ бюджечĕн тупăшĕсене ÿстернине пула ăна темиçе хутчен те пăхса тухрăмăр. Чăваш Енĕн социаллă пурнăçпа экономика аталанăвĕн кăтартăвĕсем палăрмаллах лайăхланчĕç. Республикăра инновацин пысăк проекчĕсене тата социаллă пĕлтерĕшлĕ программăсене пурнăçлама тытăннă, çĕнĕ ĕç вырăнĕсем йĕркеленĕ тата ĕçлекенсен ĕç укçине ÿстернĕ, çĕнĕ çулсемпе пурăнмалли çурт-йĕр хута янă, çуртсен картишĕсене тĕпрен юсанă тата ача-пăчан хальхи вăхăтри спорт площадкисене уçнă. Эпир сывлăх сыхлавне, вĕрентĕве, ку ... Малалла вула »

 Кандидат в президенты России Михаил Прохоров в случае победы на выборах, которые состоятся в марте 2012 года, намерен распустить Госдуму шестого созыва и провести досрочные выборы в декабре 2012 года.
«Досрочный роспуск Госдумы VI созыва и свободные демократические выборы в Государственную Думу VII созыва 12 декабря 2012 года», – говорится в тезисах предвыборной программы, опубликованных на сайте Прохорова.
Он намерен ввести два единых дня голосования – 12 июня (день России) и 12 декабря (день Конституции РФ). Сейчас единый день голосование проводится также дважды в год – как правило, в марте и октябре.
Кроме того, Прохоров обещает усилить уголовную ответственность за нарушения процедур выборов, оборудовать автоматическими устройствами для голосования все участки в стране.
Также претендент на президентский пост заявляет о намерении отменить досрочное голосование и открепительные удостоверения, радикально упростить условия проведения общероссийских и местных референдумов.
Прохоров также выступает за «добровольную отставку с поста президента после 5 лет пребывания в должности», закрепление пятилетнего срока в конституции и ограничение общего ... Малалла вула »

В целом по Российской Федерации в ходе переписи населения учтены 1,436 млн чувашей (из них городское и сельское население - 704,2 тыс. и 731,65 тыс. человек, соответственно), что составляет 1,05% населения страны. Это на 12,3% (или на 200 тыс. человек) меньше, чем при переписи населения 2002 года. При этом, по данным Росстата, чувашским языком владеют 1,043 млн человек (по данным переписи 2002 года - 1,3 млн человек). По численности населения в России чуваши, как и в 2002 году, занимают пятую строку, после русских - 111,02 млн человек (80,9%), татар - 5,31 млн человек (3,87%), украинцев - 1,93 млн человек (1,41%), башкир - 1,58 млн человек (1,15%). Такие данные по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года по Чувашской Республике опубликовал Чувашстат, передаёт корреспондент ИА REGNUM со ссылкой на документ.
Число жителей, которые указали свою принадлежность к чувашской нации, по сравнению с 2002 годом снизилось на 74,5 тыс. человек: в 2002 году их насчитывалось 889.268 человек (67,9% в структуре национального состава), в 2010 году - 814.750 (67,7%). При этом число русских возросло на 25,2 тыс. человек, достигнув 323.274 человек (в 2002 году - 26,6% о ... Малалла вула »

Чăваш Правительствин çĕнĕ пуçлăх — Иван Моторин. Унăн кандидатурине паян, республика Элтепĕрĕ сĕннипе, Патшалăх Канашĕ сӳтсе явса çирĕплетрĕ.
Иван Моторин 2006-мĕш çултанпа республикăн экономика аталанăвĕн министрĕнче ĕçлет, Чăваш Ен пурнăçне лайăх пĕлет. Патшалăх Канашĕн сессийĕччен Моторин парламентри кашни фракцинче тĕлпулусем ирттернĕ, депутатсен ыйтăвĕсене хуравланă. Унăн кандидатури пурне те çырлахтарнă. Çавăнпа паян ăна Министрсен Кабинечĕн ертӳçи пулма çăмăллăнах çирĕплетрĕç. Федераци Канашĕн пайташне суйланă чухне вара тавлашусăр пулмарĕ. Юрий Попов спикер Раççей Федерацийĕн саккунсем кăларакан органĕн çӳлти палатинче Чăваш Паташалăх Канашĕн представителĕ пулма Леонид Лебедева сĕнчĕ. Сенаторта вăл 8 çул ĕçленĕ. Депутатсем, уйрăмах оппозицире тăракансем, çак тапхăрта Лебедев республикăшăн мĕнле усăллă ĕç тунине пĕлесшĕн пулчĕç. Темле хуравласан та, вĕсене тивĕçтерме йывăр пулчĕ, çавăнпа Леонид Лебедевăн трибуна умĕнче чылайччен тăма тиврĕ. Юлашкинчен çапах ăна Федераци Канашĕн членĕ пулма çирĕплетрĕç.

аштавăн 19-мĕшĕнче К.В. Иванов ячĕллĕ Чăваш патшалăх академи драма театрĕнче Чăваш халăх поэчĕ Ухсай Яккăвĕ çуралнăранпа 100 çул çитнине халалланă савăнăçлă каç иртрĕ. Телее, Ухсай Яккăвĕн ячĕ пирĕншĕн ют мар. Шкул ачисен программинче те пур унăн ĕçĕсем, яш-кĕрĕм çепĕç лирикине килĕштерет, аслă ăру валли — чăвашлăхпа, тăванлăхпа тулнă вун-вун сăвă, поэма, роман. Драматургире, критикăпа публицистикăра нумай тăрăшнă. Ун ячĕ вилĕмсĕр Константин Ивановпа, Çеçпĕл Мишшипе, Петĕр Хусанкайпа, ыттипе юнашар. Эпир ăна вулатпăр, пĕлетпĕр, хисеплетпĕр, çапах та сăмах ăстин поэзи «тарăнлăхне» уçса çитереймен-ха, ун пирки каламалли, ăна тĕпчемелли пайтах.
Халăх поэчĕ ячĕпе йĕркеленĕ каçра та, ăна ЧР культура министрĕ Роза Лизакова ертсе пычĕ, çак шухăша палăртрĕç. Роза Михайловна хăйĕн сăмахĕнче Ухсай Яккăвĕн ятне çĕклес, çитес ăрусем валли упраса хăварас тĕлĕшпе юбилей çулĕнче тунă ĕçсем пирки чарăнса тăчĕ. Ку енĕпе ЧР Президенчĕн Хушăвне пурнăçласа чылай мероприяти ирттернĕ: конференцисемпе куравсем, «çавра сĕтелсем», уçă уроксем... Çак кунсенче вара поэтăн произведенийĕсен пуххи — «Самана» ятпа — кун çути курнă. Ухсай Яккăвĕн юбилейне унăн тăван кĕтесĕнче — Пушкăртстан ... Малалла вула »

Первая сессия Госсовета пятого созыва была бурной и даже несколько истеричной. О характере первого заседания парламента можно было судить ещё около гардероба: говорили о "вешалке" в новом "театре" политиков, прогнозировали "войну" и "цирк". И всё это - несмотря на парламентское большинство "Единой России", которая вроде бы должна была задавать тон - тон победы и большинства: 33 из 44 депутатов - единороссы. Однако даже в фойе зала заседания не ощущалось ни победного настроя, ни приподнятого настроения - как будто это было рядовое событие. Между тем более половины парламентариев избрались в Госсовет Чувашии впервые, причём серьёзно обновился и состав "Единой России" в парламенте. Не заметно было и крепких осанистых фигур бывших руководителей Госсовета - все стремились поскорее пройти в зал и найти своё новое место. Гуськом прошествовала пятичленная "Справедливая Россия" (Игорь Моляков, Олег Николаев, Владимир Михайлов, Сергей Семёнов и Леонид Лукин). Парой (Андрей Кулагин и Юрий Шлепнёв) прошлась ЛДПР. Незаметно рассосались коммунисты (Дмитрий Евсеев, Виктор Ильин, Олег Князькин и Татьяна Старёва), передаёт корреспондент ИА REGNUM.
Открыла первую сессию новог ... Малалла вула »

МОСКВА, 12 дек — РИА Новости. Миллиардер Михаил Прохоров заявил, что будет баллотироваться в президенты России. 
«Я принял решение, это, наверное, самое серьезное решение в моей жизни. Я иду на президентские выборы», — сказал Прохоров на пресс-конференции в понедельник.
«Мне предстоит большая и непростая работа — собрать подписи и зарегистрироваться», — добавил он.
Выборы президента РФ пройдут в марте 2012 года.
Прохоров планировал участвовать в выборах в Госдуму в качестве лидера «Правого дела», однако в середине сентября в партии разгорелся скандал, после которого делегаты сместили партийного лидера с поста.

Подробнее: http://news.mail.ru/politics/7577798/?frommail=1Инфографика

© РИА "Новости"

МОСКВА, 12 дек - РИА Новости. Бывший вице-премьер и министр финансов Алексей Кудрин заявил, что голосовал не за "Единую Россию", готов участвовать в создании нового правого политического проекта и не считает себя единомышленником премьер-министра Владимира Путина. В интервью газете "Ведомости" Кудрин сообщил также, что еще в феврале хотел уйти в отставку, а пост премьера в будущем ему никто не предлагал.
Кудрин назвал прошедшие выборы в Госдуму "интересным феноменом".
"Вырос накал политической дискуссии, увеличилась активность граждан. Теперь даже неприход на выборы стал выражением активной позиции. То, что мы увидели уменьшение поддержки "Единой России", - рациональный результат. Даже несмотря на многочисленные нарушения на выборах, все-таки проявились реальные предпочтения людей", - сказал Кудрин.
"На этих выборах мы встретились с особой ситуацией: граждане хотят фиксировать и обсуждать честность и справедливость самих выборов. В этом смысле результаты выборов людей не удовлетворяют, недостатков слишком много. Надо зафиксировать, что избирательные комиссии и институт наблюдателей работали очень плохо. Если руководители избирательной комиссии не счита ... Малалла вула »

И.Н. Ульянов ячĕллĕ Чăваш патшалăх университечĕн Чăваш филологийĕпе культура факультечĕ Я.Г. Ухсай 100 çул тултарнине халалласа республикăри тата тулай чăваш шкулĕсенче вĕренекенсем валли ятарласа «Юратрăм эп, хирсем, сире …» темăпа çырнă сочинени конкурсне ирттерчĕ. Чӳк уйăхĕн 25-мĕшĕнче шкул ачисен ĕçĕсене сумлă жюри членĕсем хакларĕç. Вĕсем ялти шкулсем те, хулари шкулсем те конкурса хастар хутшăннине, сочиненисем тивĕçлĕ шайра пулнине палăртрĕç. Результатсем çакăн пек пулчĕç.

«Ухсай Яккăвĕн пултарулăхĕн тĕпчевçисем» номинаци

1-мĕш вырăн – Никитина Наталья (Красноармейски районĕнчи Тракри вăтам шкул)
2-мĕш вырăн – Михайлова Лилия (Красноармейски районĕнчи Пикшикри вăтам шкул), Иванова Татьяна (Тăвай районĕнчи Йăнтăрчри вăтам шкул)
3-мĕш вырăн – Ильина Людмила (Шупашкар районĕнчи Чăрăшкасси вăтам шкул), Павлов Валера (Вăрнар районĕнчи Кĕçĕн Кипекри вăтам шкул)

«Çут çанталăк илемĕ – пирĕн чунра» номинаци

1-мĕш вырăн – Данилова Василиса (Тутар Республикин Çарăмсан районĕнчи Акрелти вăтам шкул)
2-мĕш вырăн – Иванова Арина (Муркашри вăтам шкул)
3-мĕш вырăн – Алексеева Ирина (Вăрмар районĕнчи Кивĕ Вăрмарти вăтам шкул)

Чăваш филологийĕпе культура факультечĕ 10-11-мĕш классенче вĕренекенсем валли «Сенкер инçет» («Голубой горизонт») олимпиада ирттерет:
- Тăван ен культури;
- Чăваш чĕлхипе литератури (чăваш шкулĕсем);
- Чăваш чĕлхипе литератури (вырăс шкулĕсем).

Олимпиада икĕ тапхăрпа иртет :
I тапхăр (куçăн мар) — раштавăн 15–22-мĕш кунĕсенче (тĕнче тетелĕнче);
II тапхăр (куçăн) — нарăс уйăхĕнче (чăваш филологийĕпе культура факультетĕнче).

Олимпиада йĕркипе тĕплĕнрех çывăх вăхăтра асăннă факультет сайтĕнче паллашма май пулĕ.

Раççей Федерацийĕн Федераллă Пухăвĕн Патшалах Думин депутачĕсен суйлавне вара пĕтĕм суйлавçăсен йышĕнчен 61, 55% хутшăннă. 28 суйлав комиссийĕн ĕçне пĕтĕмлетнĕ хыççăн çакăн пек кăтартусем туни паллă пулнă:

• «Пĕрлĕхлĕ Раççей» — 43,42%;
• «Раççей Федерацийĕнчи коммунистсен партийĕ» — 20,90%;
• «Тӳрĕ кăмăллă Раççей» — 18, 79%;
• «ЛДПР» — 10,67%;
• «Яблоко» — 1,60%;
• «Раççей патриочĕсем» — 1,32%;
• «Правое дело» — 0,36%.