В целом по Российской Федерации в ходе переписи населения учтены 1,436 млн чувашей (из них городское и сельское население - 704,2 тыс. и 731,65 тыс. человек, соответственно), что составляет 1,05% населения страны. Это на 12,3% (или на 200 тыс. человек) меньше, чем при переписи населения 2002 года. При этом, по данным Росстата, чувашским языком владеют 1,043 млн человек (по данным переписи 2002 года - 1,3 млн человек). По численности населения в России чуваши, как и в 2002 году, занимают пятую строку, после русских - 111,02 млн человек (80,9%), татар - 5,31 млн человек (3,87%), украинцев - 1,93 млн человек (1,41%), башкир - 1,58 млн человек (1,15%). Такие данные по итогам Всероссийской переписи населения 2010 года по Чувашской Республике опубликовал Чувашстат, передаёт корреспондент ИА REGNUM со ссылкой на документ. Число жителей, которые указали свою принадлежность к чувашской нации, по сравнению с 2002 годом снизилось на 74,5 тыс. человек: в 2002 году их насчитывалось 889.268 человек (67,9% в структуре национального состава), в 2010 году - 814.750 (67,7%). При этом число русских возросло на 25,2 тыс. человек, достигнув 323.274 человек (в 2002 году - 26,6% от указавших свою национальную принадлежность, в 2010 году - 26,9%). На третьем месте - татары, доля которых в национальной структуре республики за восемь не изменилась и по-прежнему составляет 2,8%. Далее следует мордва (в 2002 году - 1,2% от указавших свою национальную принадлежность, в 2010 году - 1,1%), украинцы (в 2002 году - 0,5%, в 2010 году - 0,4%), марийцы (в 2002 году - 0,2%, в 2010 году - 0,3%). Представителей других национальностей, как и в 2002 году, - 0,8%. В Чувашстате отмечают, что на численность населения отдельных национальностей могло повлиять то, что население имело право не отвечать на вопрос о национальной принадлежности. В связи с этим в 2010 году в республике у 48,1 тыс. человек, или у 3,8% (в 2002 году - 3,5 тыс. человек, или 0,3%) отсутствуют сведения о национальной принадлежности, включая лиц, о которых сведения получены из административных источников. В соответствии с Конституцией Российской Федерации национальная принадлежность в ходе опроса населения указывалась самими опрашиваемыми на основе самоопределения и записывалась переписными работниками строго со слов опрашиваемых. По данным Чувашстата, всего были опрошены 1.251.619 человек, постоянно проживающих в Чувашии. Кроме того, переписаны 693 человека, временно находившихся на территории республики и постоянно проживающих за рубежом. По данным Росстата, после русского языка наиболее распространенными в стране являются английский, татарский, немецкий, чеченский, башкирский, украинский, чувашский.
Раççейре пурăнакансен шучĕ 142 миллион та 857 çын тесе пĕлтерет Росстат 2010 çулхи çырава татăклăн пĕтĕмлетсе. Ку вăл 2002 çулхипе танлаштарсан 2,3 миллион çын сахалрах. Çапла майпа халăх шучĕпе тĕнчере Раççей тата пĕр картлашка аяларах анчĕ, урăхла каласан, 7-мĕш вырăнтан 8-мĕшне куçрĕ. Яланхи пекех пиртен Китай, Инди, АПШ, Индонези, Бразили, Пакистан, халĕ тата Бангладеш ирттерет. Халăх шучĕ чакнин тĕп сăлтавĕ – вилекенсем çуралаканнисенчен нумай пулни. Раççейре пурăнакансем «ватăлса» пыни те курăнать. Çынсен вăтам çулĕ 2002 çулта 37,7 пулнă-тăк, 2010 çулта – 39. Хуларисемпе танлаштарсан, ялти халăх шучĕ виçĕ хут чакнă. Çынсем кăна мар, ялсем те «вилеççĕ». 2002 çултанпа ялсен шучĕ 8,5 пине чакнă. Чăн та, вĕсенчен хăш-пĕри вуçех пĕтмен, çывăхри хуласен йышне кĕнипе статусне улăштарнă. Хăшне-пĕрне пурăнакансем çуккипе чăнах та списокран кăларма тивнĕ. Чăн та, ялĕ пур, анчах пурăнакансем юлман ялсен шучĕ тата нумайрах пулни палăрнă (2002 çулхи çыравран 48 процент нумайрах), 19,4 пин ялта паянхи кун çын сасси илтĕнмест-мĕн. Хĕрарăмпа арçын шучĕ те çулсем иртнĕçемĕн улшăнни курăнать. Яланхи пекех Раççейре хĕрарăмсем арçынсенчен 10,7 миллион нумайрах. Çакă çемье портречĕ çине те витĕм парать. 2010 çулта Раççейре 33 миллион çемье пурăннине шута илнĕ (2002 çулта – 34 миллион). Вĕсенчен 13 проценчĕ çырăнмасăр пурăнать (2002 – 9,7 процент). Уйрăлакансен шучĕ те ӳсет. Çул çитмесĕр мăшăрланнисем вара çĕршывра чăнах та сахалланнă. Сакăр çул каялла 16 çула çитмен 3,7 пин çын çемье çавăрнине пĕлтернĕ пулсан, 2010 çулта çапла çыракансем икĕ хут чакнă. Мĕн-мĕн те, Раççейре наци йышĕ енĕпе шухăшламалăх пур, мĕншĕн тесен çĕршывра миçе наци çынни пурăннине палăртмалли пĕртен-пĕр мел вăл – çырав. Шел пулин те, хальхинче хăйсен нацине пĕлтерме кăмăл туманнисем нумайланнă. 2002 çулхи çырав тăрăх кун пеккисем пурĕ 1 миллион çын кăна пулнă-тăк, хальхинче 5,6 миллион таранах. Мĕнпе çыхăннă çакă, хальлĕхе паллă мар. Кунсăр пуçне вырăссен шучĕ нумайланнă. 2002 çулта 80,64 проценчĕ хăйне вырăс тесе çырнă пулсан, 2010 çулта 80,90 процент. Паллă ĕнтĕ, вырăс хĕрарăмĕсем тăрук йышлă ача-пăча çуратнă тенине пĕлтермест. Хăйне урăх наци çынни тесе çыртарасси тутарсене кăна пырса тивмест пулĕ, вĕсен йышĕ унчченхи шайрах юлнă (Раççейре иккĕмĕш вырăнта). Чеченсемпе аварсем тата эрменсем вара нумайланнă. Украинсен шучĕ сисĕнмеллех чакнă. Шел пулин те, чăвашсем пирки те çавнах каламалла. Хăш-пĕр регионта чăвашсем 10-шар пине чакнă. Тутарстанра 2002 çулта кăна эпир 126532-ĕнччĕ, 2010 çулта вара 116252 кăна юлтăмăр (хальлĕхе халăх шучĕпе чăвашсем республикăра яланхи пекех виççĕмĕш вырăнта). Танлаштарма: Чăваш Енре – 814,750 (2002 çулта 889,268), Пушкăртстанра – 107450 (117317), Самар облаçĕнче 101358 (84105). Чăвашсем çакăн пек хăвăртлăхпа чакнин сăлтавĕ, паллах, ют çĕршыва йышлăн куçса кайнипе те, ача çуратма пăрахнипе те çыхăнман. Чăваш чăваш пулма пăрахни унăн сăлтавĕ. 2010 çулхи çыравра çĕршывра çĕнĕ наци çурални (тахçанхи чĕрĕлчĕ тесен тĕрĕсрех пулать пуль) – пăлхар – палăрчĕ. Регионсенче хăйсене çак наци çынни тесе çыртаракансем нумай мар пулин те, тупăнчĕçех. Тутарстанра акă 484 çын хăйне шăпах çак наци çынни тесе çыртарнă.
