1989 çулта РСФСРта чăваш халăхĕ 1 733 645 çын пулнă, хамăр йышпа эпир 4-мĕш вырăнтаччĕ, халĕ çиччĕмĕшĕнче. 2002 çулта çĕршывăмăрта эпир 1 637 000 кăна юлнă, 384 пинĕ (23,5 процент) хăйсем чăваш пулнине кăтартман. Çав вăхăтрах ытти тĕрĕк халăхĕсем ӳснĕ: карачайсем – 25,4 процент, пушкăртсем – 24 процент, тывасем – 18 процент, якутсем – 16,7 процент, тутарсем – 6 процент, хакассем – 3,7 процент. Чăвашсем вара 8 процента чакнă? Ăçта кайса кĕнĕ вĕсем, вилсе пĕтмен пулĕ те? Кама тухнă ĕнерхи чăвашсем?
2009 çулта ЮНЕСКО чăваш чĕлхине «Тĕнчере çухалас хăрушлăхра тăракан чĕлхесен атласĕ» документра пĕтсе пыракан чĕлхесен йышне кĕртнĕ.
Чăвашсем! Ентешсем! Хамăр нацишĕн чăмăртанса кар тăрар, çĕкленме вăй парар! Наци пуласлăхĕ – халăх пĕрлĕхĕнче, пĕр-пĕрне тăванла хакланинче. Чăваш халăхĕ хăйĕн чыс-хисепĕпе пĕтĕм тĕнче шайĕнче калаçмалли чĕлхе статусне çĕнсе илнĕ. Хăшĕ-пĕри наци культурипе историне пĕлменнипе ытти халăх умĕнче шайне чакараççĕ, чăвашпа вырăсла калаçаççĕ.
Эпир халĕ чăваш халăхĕпе культуришĕн синкерлĕ улшăнусем пулнă саманара пурăнатпăр. Наци малашлăхĕ тĕтреллĕ курăнать. Паянхи кун чăваш нацийĕ донор пулса ытти халăхсен йышне ӳстерме пулăшать.
Мĕнле халăх та юнашар пурăнакансемпе тачă çыхăну тытнипе, пĕр-пĕрне витĕм кӳрсе пуянлатнине шута илсе çав халăхсен культурисемпе ыррăн çыхăнса ĕçлемелле. Ертсе пыракан вăй вырăнĕнче культура, ăслăлăх, тата вĕрентӳ ĕçĕ пулмалла. Çакă хамăра хамăр ăнланса илме, пулăшма тивĕç.
Тăван чĕлхене сыхласа хăварасси шкулта тĕпленсе тăрать. Халăхăмăрăн историйĕпе культурине вĕрентесси ялти чăваш шкулĕсенче тĕпленсе пымалла. Ытти вĕрентӳ учрежденийĕсенче чăваш чĕлхипе литературине вĕрентнине анлăлатмалла, библиотекăсенче кирлĕ литература пуррипе-çуккине тимлесе тăмалла. Çыравçăсен ку енĕпе ытларах ĕçлемелле, статйисемпе кĕнекисене наци патриотизмĕн идеологине тĕпе хурса çырмалла. Чăвашсем нумай йышпа пурăнакан хуласенче гранит плита çинче ӳнер çырăвĕн паллисене ăнлантаракан палăк лартма сĕнетĕп ( ку енĕпе эпĕ пулăшма пултаратăп).
Чăвашсем – хастар, ĕçчен, ăслă халăх. Чĕлхе çепĕç те илемлĕ. Шел, юлашки вăхăтра чăвашла вулакансен йышĕ чакса пырать. Чĕлхе пĕтсен – халăх пĕтет. Çăлмалла чĕлхемĕре, пĕтĕм тĕнчипе кар тăмалла. Чĕлхемĕре, культурăна, йăла-йĕркесене куç пек упрамалла, пуласлăхшăн тăрăшмалла. Раççей Федерайцийĕн Конституцийĕпе РФ «Вĕрентӳ çинчен» калакан законĕпе килĕшӳллĕн, граждансен хăйсен тăван чĕлхине, культурипе йăли-йĕркисене аталантарма, хăй мĕнле наци çыннине палăртма, шкулсенче тăван чĕлхепе вĕренме (эрнере 5 сехетрен кая мар) ирĕк пур. Аслă çĕршыв тĕрлĕ наци çыннисене пĕрлештерсе тăрать, этнокультурăна аталантарма пĕрешкел майсем туса парать.
Хамăр халăха упраса хăварас тесен ачасене чăваш йăхĕнчен тухнишĕн мухтанма, çав вăхăтрах ытти халăхсен культурине, тĕнне хисеплеме, туслă пурăнма вĕрентмелле.