Тĕп страница » Хыпарсен архивĕ
  Леонид Брежневăн сакăр Ленин орденĕ пулнă, çак чăвашăн вара – тăххăр. Вăл Совет Союзĕн авиаци промышленноçĕн министрĕ чухне Андриян Николаев космоса вĕçнĕ. Петр Васильевич Дементьев 100 çул каялла Тутар Республикин Çĕпрел районĕнчи Упире çуралнă. Юбилей мероприятийĕсем икĕ хутчен Социализмла Ĕç Геройĕн тăван çĕрĕнче иртрĕç. Тĕнчери чи вăйлă патшалăхсене хăйĕн сывлăш çар вăйĕсемпе хăратса тăнă çĕршывăн авиапромĕ çинчен паян манса кайнăн туйăнать. Çак ведомствăра 24 çул министр пулса ĕçленĕ чаплă çыннăн палăкне туса хатĕрлекенсене те Çĕпрелĕнче чутах манса каймарĕç. Çĕпрел районĕнчи Çĕнĕ Упи ялĕнчи шкул стени çине Петр Васильевич Дементьевăн асăну хăмине уçнине халалланă савăнăçлă пуху иртнĕ, кăшт каярах икĕ хутчен Совет Союзĕн Социализмла Ĕç Геройĕн бюстне район центрĕнче уçнă. |
 Утă (Июль), 18 Хĕвел: тухать – 4.24, анать – 21.15, кун тăршшĕ – 16.51. Уйăх: анать – 18.13. Халăх календарĕпе – Афанасий. Уйăх тухнă чухне вылять-тĕк, тухăçлă çул пулать. Андрей Громыко (1909 – 1989), политика деятелĕ, Социализмла Ĕç Геройĕ, çуралнăранпа 100 çул. Валерий Филатов (Дацюк) (1944 – 2001), цирк артисчĕ, дрессировщик, РСФСР тава тивĕçлĕ артисчĕ, çуралнăранпа 65 çул. Менелник: Анна, Варвара, Елизавета, Афанасий, Сергей, Агния, Степан. Утă (Июль), 19Хĕвел: тухать – 4.25, анать – 21.13, кун тăршшĕ – 16.48. Уйăх: тухать – 0.27, анать – 19.26. Металлург кунĕ. Суту-илӳ ĕçченĕсен кунĕ. Александр Хинчин (1894 – 1959), математик, çуралнăранпа 115 çул. Александр Варламов (1904 – 1990), джаз композиторĕ тата дирижер, РСФСР искусствăсен тава тивĕçлĕ деятелĕ, çуралнăранпа 105 çул. Александр Ширвиндт (1934), актер, РСФСР халăх артисчĕ, профессор, çуралнăранпа 75 çул. Менелник: Антон, Валентин, Василий, Еремей, Иннокентий, Александр, Анатолий, Андрей, Архип, Глеб, Марфа, Виктор, Федор. Утă (Июль), 20
...
Малалла вула »
|
 Альбина АЛИФУЛИНА ("ÇАМРĂКСЕН ХАÇАЧĔ")  Çуркуннехи уяр кун кăнтăрлахи апата Костя /ятне улăштарнă/ Шупашкарти Атăл хĕрринчи “Турист” хăна çурчĕн столовăйне кĕчĕ. Залра халăх сахал. Пĕр сĕтел хушшинче икĕ çамрăк хĕр ларать. Костя юнашаррине вырнаçрĕ. Пĕр хĕрĕ хăй çине куç илмесĕр пăхнине асăрхарĕ. Куçсемпе тĕл пулчĕç, анчах лешĕ пуçне айккинелле пăрчĕ. Пикесем çиçсе тухса кайрĕç. Костя апат вăхăчĕ вĕçленменнипе усă курса Атăл хĕрринче теплоходсем çине пăхса тăчĕ. Çав вăхăтра паçăрхи хĕрсем юнашар килсе тăнине те сисмен. Вĕсем çине ăшă кулăпа пăхса илчĕ те: “Мĕнле лайăх пулĕ Аçтăрхана теплоходпа кайса килме”, - терĕ. Çунатлă ĕмĕтсем çинчен калаçса тăнă хыççăн: - Чипер юлăр. Манăн ĕçе васкамалла, - тесе уйрăлчĕ Костя. Çакăн хыççăн Атăл хĕрринче темиçе хутчен те тĕл пулчĕ ку хĕрсене. Кашнинчех ăшшăн калаçрĕç. Костьăн арăмĕ те, пĕчĕк ачи те пур-ха, анчах чĕрене хушаймăн: Вера ятли килĕшме пуçларĕ ăна. Ытла та çепĕç калаçать-çке. Кулнă чухне сылтăм енчи пит çăмарти кăшт путать те хĕр тата илемлĕрех курăнать. Вера юратуллăн тинкерет
...
Малалла вула »
|
 Кашни вăхăтăн хăйĕн илемĕ. Çамрăклăх илемне кашниех тĕшмĕртет. Ватă çын пурнăçĕ мĕнпе илемлĕ-ха? Пурнăç каçалăкне утса тухнă кинемейсемпе мучисем мĕнле шухăш-кăмăлпа пурăнаççĕ? Пурнăçпа кĕç-вĕç сыв пуллашмаллине туйса-пĕлсе тăракансене мĕн канăçсăрлантарать? Çак тата ытти ыйту тавра сăмах пуçарасшăн паян. Палланă ватă çынсен сăнĕсем куç умне тухаççĕ... Вĕсенчен хăшĕ-пĕри пурнăçран уйрăлнă ĕнтĕ. Хăшĕсем пурăнаççĕ-ха. Вĕсем ватлăха тĕрлĕрен йышăнаççĕ иккен. Кулек аппа /Акулинăна ялта çапла чĕнетчĕç./ пурнăçа тем пек юрататчĕ пулин те сывлăхĕ хавшама пуçласан вилĕм пирки пуплеме тытăнчĕ. “Эпĕ “канма” кайсассăн туслă, килĕштерсе пурăнăр. Ман хĕрĕме ан пăрахăр. Йывăр чухне манран пулăшу ыйтăр. Вăй çитнĕ таран пулăшма тăрăшăп”, - тетчĕ вăл пире, пускилсене. Шупашкарта пĕр вăхăт пурнăç çулĕпе 60 çула яхăн пĕрле утакансемпе кÿршĕллĕ пурăнма тивнĕччĕ. Арăмĕпе упăшки ĕмĕрĕпех шкулта ĕçленĕ-мĕн. Коля тете чылай çул директорта вăй хунă. Аран-аран уткаласа çÿретчĕ вăл. Сăнĕ шуранкаччĕ, хăй питĕ хытканччĕ. Коля тете “вилес килмест” тесе ĕсĕкл
...
Малалла вула »
|
Дмитрий КУЗЬМИН ("ХЫПАР" хаçат) /spasenie%20na%20vodah_.jpg) Шывра уйрăмах тимлĕ пулмаллине асăрхаттарса ватă çынсем çапла каланă. Çуллахи  шăрăхра шыва кĕрсе уçăлма ĕмĕтленекен чылай. Пĕвесемпе кÿлĕсем, юхан шывсем ачасене çав тери илĕртеççĕ. Халĕ, каникул кунĕсенче, вĕсен пушă вăхăт чылай, çавна май пĕчĕккисем те, пысăкраххисем те шыв хĕрринче кун кунлаççĕ. Паллах, ишсе, хĕвелпе пиçĕхсе вĕсем сывлăха çирĕплетеççĕ, ÿт-пĕве тĕреклетеççĕ. Анчах çак ырлăхпа виçине пĕлсе усă курманни те пулать, кану инкекпе вĕçленет. Кăçалхи тăватă уйăхра федерацин Атăлçи округĕнче шывра 89 çын вилнĕ, çав шутра - 4 ача. Пирĕн республикăра çулталăк пуçланнăранпа 6 инкек пулнă, 2 çын /пĕри - улттăри ача/ вилнĕ. Пĕлтĕр пĕтĕмпе 52 инкеке шута илнĕ, 41 çын, вĕсенчен 16 çула çитмен 5 ача, путнă. Палăртнă тăрăх, чылай чухне ятарласа майламан вырăнсенче шыва кĕни инкекпе вĕçленет. 2008 çулта шăпах çак сăлтава пула 24 çын /4 ача
...
Малалла вула »
|
Çав шĕл кăвар – чăваш сăмахĕ, Чечен чĕлхи – чăваш чĕлхи. Вăл упрансассăн – хам хамах эп, Упранмасан – эп çын мĕлки... П. Хусанкай. Паянхи лару-тăрăва илес пулсассăн чăвашсен йышĕ чаксах пырать. Пĕтĕмĕшле пăхсан чăвашсен кăна мар, Раççейре пурăнакан ытти вак халăхсен те çак проблемах. Хăшĕ-пĕри çакна асăрхамасть е вуçех пĕлмест, пĕлекенни вара шăпрах тăма кăмăл тăвать. Мĕн тăвас тен, йăваш чăваш... Кирек мĕнле ыйтăва хускатсан та тарăнрах чакаламалла. Тымарне тупса кăкламалла. Çиелтен çеç тăпăлтарнин усси çук. Çум курăк та çапла мар-и, ара; Çĕнĕрен те çĕнĕрен тапса тухать тĕп тăвиччен. Тĕрĕссипе, эпир тапратнă ыйту паян çеç çуралман. Ĕлĕкех пулнă вăл. Çакна Гурий Комиссаров-Вантерăн “Чăваш халăхĕ малалла кайĕ-ши, каймĕ-ши?” статйи те çирĕплетет. Ăна вуласан: “ХХ ĕмĕр пуçламăшĕнче мар, тинтерех çырнă пулĕ ку ĕçе?” – тесе тĕлĕнетĕн. Питĕ тарăн та пĕлтерĕшлĕ, кивелми шухăшсем палăртнă тăван халăх культурине тишкерекен паллă историк. Чăваш пĕ
...
Малалла вула »
|
 Чăвашсем авалтан тĕрлĕ майпа сăра вĕретессипе палăрнă. Хальхи вăхăтра ку енĕпе лару-тăру мĕнлерех-ши? Паянхи чăвашăн та сăри кăпăкланать-и? Çакна Уява килнĕ кашни çын хăй тутанса пăхса хак пама пултарать. Районти ял хутлăхĕсен хушшинче кăçал сăра конкурсĕ иртет. Хăш-пĕр ялсен рецепчĕпе тĕплĕнрех паллаштаратпăр. Вырăс Менчин рецепчĕМакаровсен вĕлле хурчĕсем те Уява хатĕрленеççĕ тейĕн, чи тутлă чечек тусанне васкаса пуçтараççĕ, ара, вĕсен пылĕнчен хуçисем чĕлхене çăтса ямалла тутлă пыл сăри хатĕрлесе конкурса хутшăнаççĕ-çке. Çитменнине тата витрепе кăна та мар, фляги-флягипех. – Пĕр фляги пыл сăри, тепри хăмлан пулĕ,– пĕлтерет сăра ăсти Люся Евстафьевна. Макаровсем ку праçнике хутшăнмасăр пĕр çул та юлман, кашнинче ятарласа шăрттанпа, сăрапа килеççĕ. Кăçал та ятарласах хатĕрленнĕ. Нӳхрепре кăпăкланса ларакан сăри пур пулин те праçнике çĕннине вĕретме шутланă. Чăвашсем праçнике кивĕ сăрапа кĕтсе илни хальччен пулман-ха. Сим пылран кая мар техĕмлĕ хăмла сăрин вăрттăнлăхне ыйтсан Люся Евстафьевн
...
Малалла вула »
|
Июль (утă), 4Хĕвел: тухать – 4.06, анать – 21.30, кун тăршшĕ – 17.24. Уйăх: тухать – 19.43, анать – 1.01. Пĕтĕм тĕнчери кооперативсен кунĕ. Тинĕс-çар флочĕн авиацийĕн кунĕ. Сергей Родионов (1859 – 1925), архитектор, çуралнăранпа 150 çул. Александр Пирогов (1899 – 1964), юрăç, СССР халăх артисчĕ, çуралнăранпа 110 çул. Менелник: Максим, Терентий, Юлиан, Юлий, Анастасия, Василиса, Георгий, Никита, Федор, Галактион, Геннадий. Июль (утă), 5Хĕвел: тухать – 4.07, анать – 21.29, кун тăршшĕ – 17.22. Уйăх: тухать – 20.36, анать – 1.40. Тинĕс тата юхан шыв флочĕн ĕçченĕсен кунĕ. Фаддей Булгарин (1789 – 1859), журналист, çыравçă, çуралнăранпа 220 çул. Богдан Боднарский (1874 – 1968), кĕнекеçĕ, библиограф, РСФСР наукăсен тава тивĕçлĕ деятелĕ, çуралнăранпа 135 çул. Николай Степанов (1879 – 1938), химик, СССР НА член-корреспонденчĕ, çуралнăранпа 130 çул. Менелник: Ульяна, Геннадий, Евсей, Василий, Галактион. Июль (утă), 6Хĕвел: тухать – 4.08,
...
Малалла вула »
|
  Новости образования
На этой неделе вузы начали принимать документы от абитуриентов. Внешне вроде бы все хорошо: для каждого желающего найдется место в аудитории - число мест в вузах даже больше, чем число выпускников школ. Есть одно «но» - до высших учебных заведений кризис во всей своей красе докатится аккурат к сентябрю. Предварительный прогноз аналитиков Высшей школы экономики: спрос на высшее образование в России в 2009 и 2010 годах может сократиться на 15%. На платные отделения госвузов и в частные учебные заведения и вовсе придут на 30% меньше студентов, чем год назад. Причин несколько:
- Демографический спад. Каждый год уменьшается количество одиннадцатиклассников. В этом году праздновали выпускной бал почти на 70 тысяч ребят меньше, чем в 2008-м. - Меньше людей могут себе позволить платить за учебу детей. - Падает спрос на второе
...
Малалла вула »
|
Июнь (çĕртме), 27Хĕвел: тухать – 4.01, анать – 21.33, кун тăршшĕ – 17.32. Уйăх: тухать – 23.33, анать – 10.19. Раççей çамрăкĕсен кунĕ. Изобретательпе рационализатор кунĕ. Пĕтĕм тĕнчери пулă тытакансен кунĕ. Павел Соколов (1764 – 1835), скульптор, академик, çуралнăранпа 245 çул. Евгения Мельникова (1909 – 2001), актриса, РСФСР тава тивĕçлĕ артистки, çуралнăранпа 100 çул. Борис Равенских (1914 – 1980), режиссер, СССР халăх артисчĕ, çуралнăранпа 95 çул. Менелник: Варлаам, Елисей, Мефодий, Мстислав. Июнь (çĕртме), 28Хĕвел: тухать – 4.01, анать – 21.32, кун тăршшĕ – 17.31. Уйăх: тухать – 23.42, анать – 11.48. Георгий Мотовилов (1884 – 1963), скульптор, çуралнăранпа 125 çул. Абрам Роом (1894 – 1976), кинорежиссер, РСФСР халăх артисчĕ, çуралнăранпа 115 çул. Игорь Болгарин (1929), сценарист, çуралнăранпа 80 çул. Александр Панкратов-Черный (1949), актер, режиссер, РФ тава тивĕçлĕ артисчĕ, çуралнăранпа 60 çул. Виктор Семенов (1949), спортсмен, тренер, СССР спорт
...
Малалла вула »
|
 27 июня в России официально отмечается День молодежи - а празднуют его традиционно в последнее воскресенье июня. День молодежи России проводится ежегодно в соответствии с распоряжением первого президента РФ Б. Н. Ельцина от 24 июня 1993 г. по предложению Комитета РФ по делам молодежи и Национального совета молодежных объединений. Юность и молодость - это не только прекрасные периоды в жизни каждого человека, но еще и особое состояние души. Это время дерзаний, поисков, открытий и реализации самых смелых надежд. Именно они, сегодняшние школьники, студенты, молодые рабочие, предприниматели, ученые, скоро будут определять пути развития России. В России очень многое делается для того, чтобы молодежь имела прекрасные перспективы. Забота о молодом поколении является важной частью социальной работы. Разработана и осуществляется молодежная политика. Государство поддерживает молодые семьи. Расширяются возможности для получения среднего, высшего, специального образования. Широкое развитие получили юношеские и молодежные
...
Малалла вула »
|
ÇĔРТМЕ УЙĂХĔН 23-МĔШĔ - ШКУЛСЕНЧЕН ВĔРЕНСЕ ТУХАКАН "ÇĂЛТĂРСЕН" БАЛĔ
 Фоторепортаж
Всего по России в эти дни — с 21 по 24 июня — аттестаты о среднем образовании получат почти 900 тысяч выпускников.
В последнее время с каждым годом их становится все меньше. Прошлым летом было более миллиона выпускников, в 2007 – 1,1 млн., в 2006 – 1,3 млн. и так далее. Минобразования печально констатирует, количество получающих аттестаты зрелости регулярно сокращается в среднем на 100 тысяч: когда больше, когда чуть меньше. Виной всему – катаклизмы, происходившие со страной на рубеже 80-90 годов и демографический спад.
Нынешние одиннадцатиклассники — дети, рожденные в 91-92 годах. Это когда магазины были пусты, а еду выдавали по талонам.
...
Малалла вула »
|
 Паян чи вăрăм кунпа чи кĕске çĕр иртнĕ хыççăн кун таврăнать. Кун таврăнни теççĕ ăна халăхра. Çак кун иртсен пахча çимĕç акма-лартма юрамасть. Вăл пиçсе çитеймест.
21 июня самый длинный день в году, в 16 : 26 по мск произойдет летнее солнцестояние. Солнце, двигаясь по эклиптике, достигнет точки наибольшего склонения. 22 июня считается началом астрономического лета в северном полушарии и началом зимы — в южном. В северном полушарии это самый длинный день в году. В средних широтах его продолжительность превышает 16 часов, а за северным полярным кругом солнце и вовсе не заходит. В древности в день летнего солнцестояния люди собирали целебные травы и корни, так как считалось, что в этот период лечебная сила растений возрастает в несколько раз. А в ночь с 21 на 22 июня разводили костры, танцевали вокруг них, прыгали через огонь. Делают горящие колеса и спускают их с небольших холмов, олицетворяя заход солнца. Через огонь пропускали и домашний скот, это придавало ему защиту и плодовитость. По другим поверьям, эта ночь
...
Малалла вула »
|
 Июнĕн 22-мĕшĕ - астăвăмпа хурлăх кунĕ. Фашистла Германи Совет Союзĕн çĕрĕ çине тапăнса юнлă вăрçă пуçласа янăранпа 68 çул çитрĕ.
В 4 утра 22 июня 1941 года фашистская Германия вероломно - без объявления войны - напала на Советский Союз. Ее авиация нанесла массированный удар по аэродромам, железнодорожным узлам, военно-морским базам, местам расквартирования военных частей и многим городам на глубину до 250-300 км от государственной границы. Против СССР выступили Италия, Венгрия, Финляндия и Румыния. Советский Союз понес самые большие людские потери во Второй мировой войне.
Как сообщил ИТАР-ТАСС начальник Управления Минобороны РФ по увековечению памяти погибших при защите Отечества генерал-майор Александр Кирилин, «общие потери СССР в Великой Отечественной войне, продолжавшейся 1418 дней и ночей, составили 26 миллионов 600 тысяч человек, в том числе военные — 8 миллионов 660 тысяч человек, включая 6,5 миллиона погибших в боях «.
Двадцать второе июня 1941 года — одна из самых печальных д
...
Малалла вула »
|
 Атте - кил тĕрекĕ теççĕ халăхра. Чăн-чăн атте пулма çăмăл мар. Ашшĕсĕр ÿснĕ ачасем тĕрексĕр, нишлĕ, ачаш ÿсеççĕ теççĕ. Ашшĕн çирĕп аллине, вăй-халне, тĕрекне туйса ÿснисем вара пурнăçра нихçан та çухалса каймаççĕ, пурнăç çулне çирĕп тытса пыраççĕ.
Уяв ячĕпе сире, пархатарлă ашшĕсем! День отцов празднуется во многих странах мира в третье воскресенье июня, но первым его начали отмечать в Америке. В 1909 году женщина по имени Сонора Смарт в церкви во время службы, посвященной Дню матери, подумала о том, что после смерти матери ее и еще пятерых детей воспитывал отец. Сонора обратилась к местным властям с предложением учредить новый праздник. Так появился День отца, как выражение любви и благодарности, которые дочь посвятила своему отцу. В 2009 году праздник отмечается 21 июня. |
« 1 2 ... 40 41 42 43 44 » |
